Mülkiyet, İmtiyaz ve Kimlik: Uzun Ondokuzuncu Yüzyılda Osmanlı Devleti ve Kürt Soyluları

Mülkiyet, İmtiyaz ve Kimlik: Uzun Ondokuzuncu Yüzyılda Osmanlı Devleti ve Kürt Soyluları. Kürt beylikleri, 16. yüzyılda Osmanlı-Safevi savaşları bağlamında Osmanlı idaresine dahil oldu. Bu dönemde, I. Selim ve Kanuni Sultan Süleyman tarafından kendilerine verilen askeri, iktisadi ve siyasi imtiyazlar sayesinde, Osmanlı yönetim sisteminde soylu bir seçkin grup olarak kabul edildiler. Tanzimat politikalarının 19. yüzyılda uygulanmasına kadar, Kürt soyluları bu kalıtsal imtiyazlarını koruyarak belirli bir özerkliğe sahip oldular. Bu özerklik, kalıtsal idari ve mali imtiyazları içermekte olup, arazi ve tarımsal gelirler üzerinde mutlak kontrol sağlıyordu. 16. yüzyıldaki orijinal anlaşma, Osmanlı Devleti ile Kürt soyluları arasındaki etkileşim için geniş bir çerçeve oluşturuyordu. Ancak imtiyazların ve özerkliğin niteliği ve sınırları, sürekli müzakereler sonucunda belirleniyordu. Bu konuşmada, Kürt soylularının kendi toprakları üzerindeki özerk yönetiminin dönüşümünü inceleyeceğim. Literatürdeki mevcut eğilimin aksine, sadece devlet belgeleri olan fermanlar ve kanunnamelerle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda Osmanlı Devleti ile Kürt soyluları arasındaki orijinal anlaşmanın gerçekte nasıl uygulandığına odaklanacağım. Bu yaklaşım, Kürt soylularının özerkliğini ve Osmanlı devletinin egemenliğinin sınırlarını söylemden ziyade uygulamaya odaklanarak kavrama amacını taşımaktadır. 

Nilay Özok-Gündoğan, Florida Eyalet Üniversitesi’nde Osmanlı ve Orta Doğu tarihi alanında Doçent olarak görev yapmaktadır. Araştırmaları alanları modern devlet oluşumu, mülkiyet rejimleri ve modern imparatorluklarda sınır bölgeleri üzerine yoğunlaşıyor. Aynı zamanda Kürt Çalışmalarında metodoloji sorunu üzerine de çalışmaları var. Yayınları, Journal of Social History, International Journal of Middle East Studies, Comparative Studies in Asia, Africa, and the Middle East ve New Perspectives on Turkey dergilerinde ve çeşitli derleme kitaplarda yer aldı. İlk kitabı the Kurdish Nobility in the Ottoman Empire: Loyalty, Autonomy, and Privilege, Edinburgh University Press’ten 2022 yılında yayınlandı. Bu kitap Osmanlı ve Türkiye Araştırmaları Derneği’nin (OTSA) 2023 Kitap Ödülü’nü kazandı. Halihazırda üzerinde çalıştığı Forging Empire: Mineral Extraction, State-Making, and the Colonization of Ottoman Kurdistan, 1720-1870 başlıklı ikinci kitabı, Keban-Ergani madenleri üzerine yoğunlaşarak Osmanlı İmparatorluğu’nda enerji ihtiyacı ve sınır idaresi ilişkisini inceliyor.